انواع اسكيزوفرني را مي‌توان در 5 طبقه دسته بندي كرد. اين نوع طبقه بندي در راهنماي تشخيص اختلالات رواني (DSM) تغيير شكل يافته است. اما هنوز متخصصان براي درك و ارائه خدمات درماني از طبقه بندي‌هاي نسخه قبلي استفاده مي‌كنند. بنابراين آشنايي با اصطلاحات مربوط به طبقه بندي انواع اسكيزوفرني كمك مي‌كند تا متوجه نشانه‌هاي اصلي بيمار شده و راهكار مناسب را پيش بگيريم.

اسكيزوفرني يكي از انواع نادر بيماري هاي روان بوده كه تقريبا يك درصد از مردم جهان در طول عمر خود به آن مبتلا مي‌شوند. علائم گوناگوني دارد و ابتلا به آن به دلايل مختلفي اتفاق خواهد افتاد. فراموش نكنيد كه براي تشخيص دقيق و درمان آن بايد به پزشك مراجعه كرد.

منبع: انواع اسكيزوفرني در DSM

علائم انواع اسكيزوفرني

انواع اسكيزوفرني شامل طيف وسيعي از مشكلات در شناخت، رفتار و احساسات مي‌باشد. اين بيماري در هر نوع آن، با نشانه هايي همراه خواهد بود كه بستگي به شدت بيماري و يا بدن افراد دارد. اما به طور كلي برخي از شايع ترين علائم آن شامل موارد زير مي‌شوند.

هذيان: به معناي تفكراتي كه براساس واقعيت نيستند. براي مثال آنها خود را فرد مهمي تصور مي‌كنند كه ديگران آنها را تحت نظر دارند.

توهم: در توهم اصلا محرك خارجي وجود ندارد. توهمات ديداري و شنوايي در انواع اسكيزوفرني، مشاهده مي‌شود. 

تفكر بي نظم كه در گفتار مشخص مي‌گردد. گاهي صحبت هاي آنان مانند يك سالاد كلمات خواهد شد كه هيچ معني و مفهومي را منتقل نمي‌كند.

فعاليت هاي حركتي عجيب و غريب: حركات كودكانه و تكراري، واكنش هاي نادرست و بي هدف، از اين قبيل فعاليت ها هستند.

علائم منفي: بروز علائم منفي شامل كاهش در عملكرد طبيعي و يا از بين رفتن رفتارهاي طبيعي فرد به مرور زمان، مي‌شود. براي مثال فرد با گذشت مدتي از ابتلا به اين بيماري، تماس چشمي خود را با ديگران از دست مي‎‌دهد.

انواع اسكيزوفرني در DSM

اسكيزوفرنيا يكي از شديدترين اختلالات روانشناختي است كه با علائمي نظير توهم، هذيان، رفتار آشفته، گفتار آشفته و علائم منفي نظير بي ارادگي مشخص مي‌شود. اين افراد هميشه تصور مي‌كنند كه تحت نظر هستند و توهمات مختلفي در مورد سوقصد را دارند.

در واقع توهمات شنيداري از رايج ترين نوع، توهمات در آنها است. در ويراست قديمي راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات روان پزشكي (DSM-IV) براي اين اختلال انواع مختلفي در نظر گرفته مي‌شد كه امروزه در ويراست جديد حذف گشته و به جاي آن كليه اختلالات روان پريشي با عنوان طيف اسكيزوفرنيا معرفي شده‌اند. با اين حال هنوز هم متخصصان در تشخيص اختلال انواع اسكيزوفرني از طبقه بندي گذشته كمك مي‌گيرند. چرا كه آشنايي با اين طبقه بندي به داشتن درك عميق‌تر از بيمار كمك مي‌كند. براي آشنايي بيشتر با علائم بيماري اسكيزوفرني كليك كنيد.

✔️ اسكيزوفرني پارانوئيد

يكي از رايج ترين انواع اسكيزوفرني، در ميان مبتلايان به اين اختلال اسكيزوفرني پارانوئيد است. اسكيزوفرني پارانوئيد معمولا شروع ديرهنگام‌تري دارد و علائم آن بيشتر شامل هذيان و توهم است. با اين حال در اين نوع از اسكيزوفرني گفتار و رفتار فرد كمتر آسيب مي‌بينند. نكته قابل توجه اين جاست كه هذيان‌ها و توهم‌هاي بيماران پارانوئيد بيش از هرچيزي محتواي بدبيني و سوء ظن دارند.

همين مسئله باعث مي‌شود كه آن‌ها در ارتباط با ديگران مشكلات بيشتري داشته باشند و درگيري‌هاي ميان فردي بالاتري را گزارش دهند. در اين نوع از بيماري فرد علائم ديگري مثل رفتارهاي افراط گونه و پرخاشگري، توهمات عجيب مثل پرواز كردن، اضطراب، افسردگي و آشفتگي و افكار خودكشي نيز خواهد داشت. نكته جالب توجه اينجاست كه در اين نوع، با وجود اختلال در حافظه، اما فرد كلماتي را كه بار منفي آنها بيشتر است يا جنبه تهديدآميزي دارند؛ بيشتر در حافظه خود نگه مي‌دارد.

✔️ انواع اسكيزوفرني | اسكيزوفرني هبفرنيك يا آشفته

يكي ديگر از انواع اسكيزوفرني، اسكيزوفرني آشفته كه در اصطلاح تخصصي با نام اسكيزوفرني سازمان نيافته نيز شناخته مي‌گويند اغلب در سنين 15 الي 25 سالگي شكل گرفته و ظاهر مي‌شود. علائم اين نوع از اسكيزوفرني بيش از هرچيزي رفتار و گفتار آشفته را شامل مي‌شوند.

البته در كنار اين علائم دوره‌هاي كوتاهي از هذيان و توهم نيز ديده مي‌شوند. كساني كه مبتلا به اسكيزوفرني آشفته هستند، اغلب به دليل مشكلاتي نظير بي ربط گويي نمي‌توانند ارتباط مناسبي با ديگران برقرار كنند. از ديگر ويژگي‌هاي اسكيزوفرني آشفته بايد به ناتواني در ابراز هيجانات از طريق بيانات چهره اي، تن صدا و زبان بدن اشاره كرد.

✔️ اسكيزوفرني كاتاتونيك

اسكيزوفرني كاتاتونيك كه از نادرترين انواع اسكيزوفرني است كه با علائمي نظر حركات ناگهاني، محدود يا غيرمعمول مشخص مي‌شود. مبتلايان به اسكيزوفرني كاتاتونيك ممكن است گاهي بيقراري حركتي زيادي از خود نشان دهند و گاهي نيز بالعكس دچار كندي و بي حركتي شوند. از جمله ديگر علائمي كه در شرايط كاتاتونيا بروز مي‌يابند مي‌توان به بهت، سفتي عضلاني، انعطاف‌پذيري مومي شكل، پژواك كلام و پژواك رفتار اشاره كرد.

براي آشنايي بيشتر با نشانه ها و درمان كاتاتونيك كليك كنيد. در واقع اين نوع، خود شامل دو گروه از علائم كاملا مخالف مي‌شود كه به آنها كاتاتونيك هيجاني و كاتاتونيك انزواگرا مي‌گويند. پزشكان براي تشخيص اين نوع اسكيزوفرني، با كمك تست ها و دستگاه هاي مختلف مثل ام آر آي به بررسي عملكرد و ساختمان مي‌پردازند. چرا كه يكي از دلايل بروز اين بيماري، صدمات مغزي است.

✔️ اسكيزوفرني نامتمايز

اسكيزوفرني نامتمايز به نوعي از اختلال اسكيزوفرنيا گفته مي‌شود كه به طور همزمان علائمي از نوع پارانوئيد، آشفته و كاتاتونيك در آن ديده مي‌شود، اما علائم به گونه‎‌اي است كه متخصصان نمي‌توانند به طور قطع نوع اختلال فرد را مشخص نمايند. علائم ناهنجاري هاي رفتاري و احساسي در اين نوع از اسكيزوفرني مشاهده مي‌شود و درمان آن مانند ديگر انواع اسكيزوفرني خواهد بود.

✔️ اسكيزوفرني باقيه اي

تشخيص اسكيزوفرني باقيه اي زماني از جانب متخصصان سلامت روان مطرح مي‌شود كه بيمار در گذشته سابقه‌اي از مشكلات روانپريشي داشته باشد و اكنون تنها علائم منفي نظير حافظه ضعيف، دشواري در تمركز و ناتواني در رعايت بهداشت فردي را تجربه نمايد. شدت علائم بسيار كم است و تشخيص آن مانند ديگر انواع اسكيزوفرني خواهد بود. در اسكيزوفرني باقي مانده، فرد در حال درمان است و بهبودي نسبي حاصل شده است؛ اما همچنان برخي از نشانه ها ادامه دارند.

✔️ اسكيزوفرني كودكي

جالب است بدانيد كه برخلاف تصورات، بيماري اسكيزوفرني قبل از بلوغ نيز رخ خواهد داد. معمولا انواع اسكيزوفرني در سن 15 تا 35 سالگي رخ مي‌دهند. اما با بروز علائم اين بيماري قبل از اين دوران، شاهد شكل گيري اسكيزوفرني كودكي نيز هستيم. عواملي مانند زمينه خانوادگي، طلاق والدين، از دست دادن عزيزان، تجاوز و… باعث بروز اين بيماري مي‌شوند.

همچنين علائم آن نيز شامل تاخير در فعاليت هاي حركتي و گفتاري، رفتارهاي عجيب، انزوا و گوشه گيري، اختلال در خواب، افت تحصيلي، افسردگي و بروز خشم ناگهاني، است. توجه داشته باشيد كه اين علائم احتمالا با نشانه هاي بيماري هاي ديگر نيز مشابه هستند؛ به همين دليل تشخيص دقيق آن دشوار خواهد بود. بهتر است والدين براي دريافت تشخيص قطعي و شروع فرايند درمان، از پزشك متخصص كمك بگيرند.

جلوگيري از بروز انواع اختلالات اسكيزوفرني

براي درمان انواع اختلالات اسكيزوفرني بيش از هرچيز بر دارودرماني تاكيد مي‌شود. داروهاي آنتي سايكوتيك نظير هالوپريدول، كلرپرومازين، تيوزيدازين، رسپريدون و زيپراسيدون از جمله رايج‌ترين داروهايي هستند كه براي بهبود علائم سايكوتيك تجويز مي‌شوند. در كنار دريافت دارو بيمار براي اينكه بتواند در دراز مدت عملكرد خود را بهبود ببخشد و بدون نياز به ديگران از پس زندگي خود بربيايد نياز به دريافت رواندرماني نيز دارد.

روانشناسان در جلسات مشاوره و رواندرماني بيش از همه از رويكردهاي حمايتي استفاده كرده و تلاش مي‌كنند روي افزايش مهارت‌هاي فردي و اجتماعي تاكيد كنند. در مواردي كه مبتلايان به اسكيزوفرني به درمان‌هاي دارويي و روانشناختي پاسخ مطلوبي نمي‌دهند ممكن است استفاده از شوك الكتريكي در دستور كار قرار بگيرد. 

سخن پاياني

انواع اسكيزوفرني يا شيزوفرني نوعي اختلال رواني مزمن و شديد است كه زندگي شخصي و حرفه اي افراد را بعد از مدتي تحت تاثير قرار خواهد داد. در واقع بعد از مدتي ارتباط آنها به طور كامل با دنياي واقعي قطع شده و ديگر قادر به انجام ساده ترين فعاليت ها هم نيستند. براي اين بيماري درمان قطعي و هميشگي وجود ندارد؛ اما اگر در مراحل اوليه تشخيص داده شود؛ مي‌توان آن را كنترل كرد. براي كاهش علائم اين بيماري بايد از روش هاي دارودرماني در كنار رواندرماني استفاده كرد.

براي دريافت مشاوره در زمينه انواع اسكيزوفرني مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360  و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد. 

سوالات متداول

انواع اسكيزوفرني را مي‌توان در 5 طبقه دسته بندي كرد. اين نوع طبقه بندي در راهنماي تشخيص اختلالات رواني (DSM) تغيير شكل يافته است. اما هنوز متخصصان براي درك و ارائه خدمات درماني از طبقه بندي‌هاي نسخه قبلي استفاده مي‌كنند. بنابراين آشنايي با اصطلاحات مربوط به طبقه بندي انواع اسكيزوفرني كمك مي‌كند تا متوجه نشانه‌هاي اصلي بيمار شده و راهكار مناسب را پيش بگيريم. 

 منبع : انواع اسكيزوفرني در DSM

انواع اسكيزوفرني در DSM

اسكيزوفرنيا يكي از شديدترين اختلالات روانشناختي است كه با علائمي نظير توهم، هذيان، رفتار آشفته، گفتار آشفته و علائم منفي نظير بي ارادگي مشخص مي‌شود. در ويراست قديمي راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات روان پزشكي (DSM-IV) براي اين اختلال انواع مختلفي در نظر گرفته مي‌شد كه امروزه در ويراست جديد حذف گشته و به جاي آن كليه اختلالات روان پريشي با عنوان طيف اسكيزوفرنيا معرفي شده‌اند. با اين حال هنوز هم متخصصان در تشخيص اختلال اسكيزوفرني از طبقه بندي گذشته كمك مي‌گيرند. چرا كه آشنايي با اين طبقه بندي به داشتن درك عميق‌تر از بيمار كمك مي‌كند. براي آشنايي بيشتر با علائم بيماري اسكيزوفرني كليك كنيد.

1- اسكيزوفرني پارانوييد

رايج ترين نوع اسكيزوفرنيا در ميان مبتلايان به اين اختلال اسكيزوفرني پارانوييد است. اسكيزوفرني پارانوييد معمولا شروع ديرهنگام‌تري دارد و علائم آن بيشتر شامل هذيان و توهم است. با اين حال در اين نوع از اسكيزوفرني گفتار و رفتار فرد كمتر آسيب مي‌بينند. نكته قابل توجه اين جاست كه هذيان‌ها و توهم‌هاي بيماران پارانوييد بيش از هرچيزي محتواي بدبيني و سوء ظن دارند. همين مسئله باعث مي‌شود كه آن‌ها در ارتباط با ديگران مشكلات بيشتري داشته باشند و درگيري‌هاي ميان فردي بالاتري را گزارش دهند.

2- انواع اسكيزوفرني | اسكيزوفرني هبفرنيك يا آشفته

اسكيزوفرني آشفته كه در اصطلاح تخصصي با نام اسكيزوفرني سازمان نيافته نيز شناخته مي‌گوينند اغلب در سنين 15 الي 25 سالگي شكل گرفته و ظاهر مي‌شود. علائم اين نوع از اسكيزوفرني بيش از هرچيزي رفتار و گفتار آشفته را شامل مي‌شوند. البته در كنار اين علائم دوره‌هاي كوتاهي از هذيان و توهم نيز ديده مي‌شوند. كساني كه مبتلا به اسكيزوفرني آشفته هستند، اغلب به دليل مشكلاتي نظير بي ربط گويي نمي‌توانند ارتباط مناسبي با ديگران برقرار كنند. از ديگر ويژگي‌هاي اسكيزوفرني آشفته بايد به ناتواني در ابراز هيجانات از طريق بيانات چهره اي، تن صدا و زبان بدن اشاره كرد.

3- اسكيزوفرني كاتاتونيك

اسكيزوفرني كاتاتونيك نادرترين نوع اسكيزوفرنيا است كه با علائمي نظر حركات ناگهاني، محدود يا غيرمعمول مشخص مي‌شود. مبتلايان به اسكيزوفرني كاتاتونيك ممكن است گاهي بيقراري حركتي زيادي از خود نشان دهند و گاهي نيز بالعكس دچار كندي و بي حركتي شوند. از جمله ديگر علائمي كه در شرايط كاتاتونيا بروز مي‌يابند مي‌توان به بهت، سفتي عضلاني، انعطاف‌پذيري مومي شكل، پژواك كلام و پژواك رفتار اشاره كرد.

4- اسكيزوفرني نامتمايز

اسكيزوفرني نامتمايز به نوعي از اختلال اسكيزوفرنيا گفته مي‌شود كه به طور همزمان علائمي از نوع پارانوييد، آشفته و كاتاتونيك در آن ديده مي‌شود، اما علائم به گونه‎‌اي است كه متخصصان نمي‌توانند به طور قطع نوع اختلال فرد را مشخص نمايند.

5- اسكيزوفرني باقيه اي

تشخيص اسكيزوفرني باقيه اي زماني از جانب متخصصان سلامت روان مطرح مي‌شود كه بيمار در گذشته سابقه‌اي از مشكلات روانپريشي داشته باشد و اكنون تنها علائم منفي نظير حافظه ضعيف، دشواري در تمركز و ناتواني در رعايت بهداشت فردي را تجربه نمايد.

جلوگيري از بروز انواع اختلالات اسكيزوفرني

براي درمان انواع اختلالات اسكيزوفرني بيش از هرچيز بر دارودرماني تاكيد مي‌شود. داروهاي آنتي سايكوتيك نظير هالوپريدول، كلرپرومازين، تيوزيدازين، رسپريدون و زيپراسيدون از جمله رايج‌ترين داروهايي هستند كه براي بهبود علائم سايكوتيك تجويز مي‌شوند. در كنار دريافت دارو بيمار براي اينكه بتواند در دراز مدت عملكرد خود را بهبود ببخشد و بدون نياز به ديگران از پس زندگي خود بربيايد نياز به دريافت رواندرماني نيز دارد.

روانشناسان در جلسات مشاوره و رواندرماني بيش از همه از رويكردهاي حمايتي استفاده كرده و تلاش مي‌كنند روي افزايش مهارت‌هاي فردي و اجتماعي تاكيد كنند. در مواردي كه مبتلايان به اسكيزوفرني به درمان‌هاي دارويي و روانشناختي پاسخ مطلوبي نمي‌دهند ممكن است استفاده از شوك الكتريكي در دستور كار قرار بگيرد. براي آشنايي بيشتر با ساير روش هاي درمان اسكيزوفرني كليك كنيد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اختلالات رواني مي‌توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02166419012 تماس بگيريد.

سوالات متداول

آيا ممكن است مبتلاان به اسكيزوفرني پارانوييد به ديگران آسيب برسانند؟

اگر بيمار دچار توهم‌هايي باشد كه او را نسبت به ديگران بدبين كرده و به او دستور مي‌دهند كه رفتار پرخاشگرانه‌اي از خود نشان دهد امكان آسيب رساني وجود دارد. از همين رو بسيار اهميت دارد كه مبتلايان به اسكيزوفرني پارانوييد هرچه سريع‌تر به متخصص مراجعه كرده و درمان‌هاي دارويي لازم براي كنترل توهم و هذيان را دريافت نمايند.

سوالي داريد؟ با ما تماس بگيريد

تماس با برترين مشاوران از طريق تلفن ثابت در سراسر كشور از 8 صبح الي 12 شب حتي ايام تعطيل

سراسر كشور :9099070354 استان تهران :9092301539

جهت مشاوره تلفني با موبايل و رزرو وقت حضوري

 شماره تماس با موبايل : 66419012-021

 منبع : انواع اسكيزوفرني در DSM